W Rawennie poszukiwacze skarbów dostać mogą zawrotu głowy. Skarbów różnie rozumianych - bezcennych zabytków z czasów rzymskich, barbarzyńskich i bizantyjskich, ale też złota i drogich kamieni. A najciekawsze jest to, że nie sposób oddzielić jedne od drugich, bo zwykle występują łącznie. Bazylika San Apollinare Nuovo to właśnie jeden z takich skarbów - kapiący złotem, skrzący się wszystkimi kolorami tęczy zabytek pochodzący z czasów Teodoryka...
Campo dei Miracoli czyli "Plac Cudów" zasłużył na swoją dumną nazwę. Potężna katedra, baptysterium w koronie z pinakli, kampanila zwana pieszczotliwie "Krzywą Wieżą" oraz cmentarz Camposanto tworzą istną cud-kolekcję (a do tego każdy z jej elementów mógłby samodzielnie za cud uchodzić). Jest to pozostałość po czasach świetności Pizy, która w średniowieczu była prawdziwą morską potęgą...
Początki bazyliki Santa Maria Maggiore wiążą się z początkami kultu Matki Boskiej. Legenda mówi, że w IV wieku papież Liberiusz miał sen - objawiła mu się Matka Boska i poleciła, by w miejscu, gdzie spadnie śnieg wybudować kościół. Kościół wzniesiono w V wieku z polecenia papieża Sykstusa III. Potężna bazylika o rzędach wyszabrowanych ze świątyni Junony jońskich kolumn i kolorowych mozaikach stanęła na Eskwilinie ku chwale Matki Boskiej, której kult szerzył się w całym chrześcijańskim świecie.
Piazza Venezia to dzisiaj jeden z najbardziej ruchliwych placów Rzymu. Stąd niedaleko do Centro Storico, na Fora, a co najważniejsze, stoi tu Il Vittoriano - majestatyczna budowla z pomnikiem Wiktora Emmanuela, przez Rzymian zwana Wielką Maszyną Do Pisania. To centrum dzisiejszego Rzymu. Od zgiełku Piazza Venezia uciekamy na spokojniejszy Piazza San Marco. Stoi tu bazylika San Marco, kościół z pięknymi mozaikami apsydialnymi.
Niech nie zmyli nikogo długa kolejka kłębiąca się przed dostojnym portykiem kościoła Santa Maria in Cosmedin - ci wszyscy ludzie nie wiedzieć czemu stoją do Ust Prawdy, nie zwracając uwagi, jaki skarb mają na wyciągnięcie ręki. Kościół Santa Maria in Cosmedin - cichy, tonący w półmroku, połyskujący gdzieniegdzie złotem lub czerwienią mozaik arte cosmatesca - to najpiękniejszy naszym zdaniem stary kościół Rzymu. A właściwie - po prostu najpiękniejszy kościół w Rzymie. Amen.
Kościół San Crisogono należy do grupy najstarszych miejsc kultu chrześcijańskiego w Rzymie (tituli) - pierwszą świątynię zbudował tu papież Sylwester I w IV wieku. Kościół został na nowo zbudowany w XII wieku, w formie takiej, jaką prezentuje dziś. Świątnia ta ma bardzo klasyczny układ starych rzymskich kościołów (trójnawowa bazylika z pseudotranseptem i apsydą, z rzędami antycznych kolum jońskich, kryta stropem), jednak w śródku króluje barok.
Położony w uroczym romańskim zaułku na wzgórzu Celius kościół Santi Giovanni e Paolo ma długą i bogatą historię. Po raz pierwszy został zbudowany pod koniec IV wieku w miejscu domu dwóch męczenników - Jana i Pawła, którzy zostali straceni, gdyż odmówili służby wojskowej (do dziś kościół ten jest mekką pacyfistów). Kościół nawet jak na rzymskie warunki jest niezwykle duży. Układ ma klasyczny, to trójnawowa bazylika z transeptem, z prezbiterium zamkniętym monumentalną apsydą.
Lawirując wśród rozstawionych na uliczkach stolików dochodzimy do placu Santa Maria in Trastevere. Kościół wygląda niezwykle klasycznie - ruda, rzymska cegła, portyk, kampanila. Co ciekawe - jest to jedno z najstarszych miejsc kultu chrześcijańskiego w Rzymie. Tu, w miejscu, gdzie w dniu narodzin Jezusa miała wytrysnąć fontanna oliwy, święty papież Kalikst zbudował w III wieku pierwszy kościół. Obecna świątynia pochodzi z wieku XII wieku.
Rzymskie Zatybrze to niezwykła dzielnica - nieco odrapana, trochę zakurzona, pełna tętniących po zmroku życiem knajpek. Trochę jak nasz krakowski Kazimierz. Trafiamy tu do kolejnej już odkrytej w zatłoczonym i zadeptanym przez turystów Rzymie, oazy spokoju - do kościoła Santa Cecilia in Trastevere, z przepiękną mozaiką z czasów Paschalisa I (papieża - mecenasa sztuki). Szkoda, że w środku króluje XVIII wiek...
Kościół San Bartolomeo jak mało które miejsce w Rzymie wiąże się z najwcześniejszą historią Polski (co na rzymskie warunki nie oznacza znowu tak głębokiej przeszłości). W tym niewielkim kościółku na wyspie Isola Tiberina (który zbudowano na miejscu starożytnej świątyni Eskulapa) Otton III złożył relikwie ramienia św. Wojciecha, a historia polskiego (a może czeskiego?) świętego spleciona jest od wieków z tym miejscem.
Album Romański
