Początki krypty sięgają czasów lombardzkiego króla Litupranda, czyli VIII wieku. Wsparta na sześciu filarach trójnawowa krypta zachwyca bogactwem kapiteli, które pamiętają jeszcze czasy rzymskie...
Trudno wyobrazić sobie bardziej toskański widok - zielone wzgórza, winnica, cyprysy i... łagodne formy romańskiej wieży, apsydy, biforium. Dwunastowieczny kościół, który jest dzisiaj jedyną pozostałością po drugim pod względem majątku opactwie we Włoszech, budowano z rozmachem. Do jego budowy zatrudniono prawdopodobnie dwa warsztaty - Lombardzki i Francuski, oraz mistrza kamieniarskiego z Katalonii...
Opactwo Norbertanów założone zostało w latach osiemdziesiątych XII wieku z inicjatywy miejscowego możnowładcy Jerzego z Milewska, jednak badania archeologiczne przeprowadzone w kościele Nawiedzenia NMP dowodzą, że pod posadzką kościoła kryją się relikty przynajmniej dwóch (jeśli nie trzech) innych romańskich świątyń...
Czy to Burgundia? A może Włochy? Nie, to Czechy, Tišnov, opcatwo Porta Coeli , "brama niebios" (skojarzenie z portalem jak najbardziej uzasadnione).
Wysoki mur, dobudówki, poprzyklejane do nieforemnej bryły jak huby do wielkiego drzewa. Obchodzimy tą dziwną i pogmatwaną budowlę, która na pierwszy rzut oka przypomina Ruchomy Zamek Hauru lub Domek Na Kurzej Stopce, trafiamy do środka i przez kolejne dziedzińce - do kościoła Santi Quattro Coronati. Cisza, spokój i niezwykłe krużganki, gdzie w towarzystwie dziesiątek smukłych romańskich kolumienek, złotych rybek z fontanny i jednej, starszej zakonnicy, można po prostu odpocząć.
Chania to jedno z większych miast na Krecie - i jedno z najbardziej urokliwych. Marina, wenecki port, turecka łaźnia, wąski uliczki, którymi przemykają koty, restauracyjki na nabrzeżu serwujące ryby, owoce morza i jedyną na świecie sałatkę - sałatkę grecką... Ale znajdujemy tu również romański zabytek - pofranciszkański kościół św. Franciszka, gdzie dzisiaj znajduje się bardzo ciekawe muzeum archeologiczne.
Kastl to niewielkie, senne miasteczko położone niedaleko Ratyzbony. Na górującym nad miasteczkiem wzgórzu wznosi się byłe opactwo benedyktynów (dzisiaj szkoła) z romańskim kościołem św. Piotra. W którym to kościele spotkała nas niesamowita, rodem z Archiwum X przygoda...
Heilsbronn to niewielkie miasteczko w okolicach Norymbergi. Znajdujemy tu cysterskie opactwo ufundowane w XII wieku przez świętego Ottona z Bambergu. Z dawnego klasztoru przetrwał kościół, refektarz, kaplica szpitalna oraz fragmenty murów. Kościół zachował swój romański charakter, mimo licznych, gotyckich przebudów. Dziś możemy podziwiać piękno jego romańskich murów oraz detali rzeźbiarskich portali, fryzów arkadkowych i obramowań okiennych
Kościół i opactwo św. Emmerama (jednego z najdziwniejszych świętych, jakich spotkaliśmy na swojej drodze) sięgają swoimi początkami VII i VIII wieku. Bazylikę św. Emmerama zbudowano w miejscu wcześniejszego, wczesnochrześcijańskiego założenia kościelnego z czasów późnorzymskich, w zasadzie na jego planie. Założenie to - mimo późniejszych przebudów i zmian, pozostało w gruncie niezmienione. Dziś, mimo barokowego wystroju, romański poszukiwacz znajdzie tu wiele ciekawostek...
Klasztor w Regensburgu zwany "Szkockim klasztorem" został ufundowany w XI wieku. Sprowadzono tu irlandzkich misjonarzy, którzy w średniowieczu nieśli celtyckie odrodzenie chrześcijaństwa całej Europie. Im zawdzięczamy niezwykły zabytek, jakim jest monumentalny portal kościoła św. Jakuba, który można czytać jak księgę, pod warunkiem, że zna się kod, jakim została zapisana.
Album Romański
