Czesi mogą poszczycić się nie tylko nieporównywalnym z polskimi warunkami bogactwem rotund, ale też - uwaga uwaga - romańskimi domami w Pradze. To zjawisko unikatowe w tej części Europy, porównywalne tylko chyba z Ratyzboną.
To musiało robić wrażenie na tych napastnikach, którzy odważyli się podejść pod mury Konstantynopola. Zbudowane w V wieku przez cesarza Teodozjusza mury składały się z dwóch łańcuchów umocnień o długości 6,5 kilometra, z 192 wieżami i 11 bramami. Zamykały cały półwysep od zachodu, tworząc z niego niezdobytą (do czasu) twierdzę. Monumentalne umocnienia zbudowano z kamienia i cegły, układanych regularnie na przemian.
To, co pozostało z pałacu bizantyjskich cesarzy dziś budzi bardziej melancholię, niż podziw. Dzisiaj nawet ciężko tu trafić. W pobliżu ruchliwej ulicy Kennedy'ego znajdujemy kilka ławeczek z widokiem na pędzące tiry i zmierzające w stronę Bosforu drobnicowce. Ale kiedy zadrzeć głowę wyżej, zobaczymy majestatyczną ścianę z trzema wielkimi oknami. Tyle pozostało z wielkiego pałacu, z którego cesarze rządzili połową antycznego świata.
W skład ufundowanego w VIII wieku klasztoru na Fraueninsel wchodzi ciekawy budynek - na poły świecki, na poły sakralny. To tzw. Torhalle, lub z polska - i jakże odkrywczo - "budynek bramny". Torhalle pochodzi z czasów karolińskich, z lat 850/860. Na parterze to brama. Na piętrze - kaplica...
Zamek spiski to przekrój historii architektury od XII do XVII wieku. Interesujące nas, a więc pochodzące z czasów romańskich zabytki, odnajdujemy na górnym zamku. To przede wszystkim ogromny, zawieszony nad przepaścią pałac. Ruiny noszą ślady wielu późniejszych przebudów, co doskonale widać po ilości i różnorodności okien. Są wśród nich też dwa biforia, jedno proste, drugie z kolumienką o kapitelu zdobionym guzłami, podobnie jak w pobliskiej Spišskiej Kapitule.
Zamek powstał jeszcze z końcem XII w. na miejscu drewniano-ziemnej kasztelanii. Z końcem XII w., zapewne za sprawą księcia Bolesława I Wysokiego, obwiedziono wzniesienie murem i zbudowano sześciokątną wieżę. Inna hipoteza mówi, że murowany zamek powstał dzięki Henrykowi Brodatemu, a budowę kontynuował Henryk II Pobożny i jego syn Bolesław Rogatka.
Wieża zbudowana jest na planie koła, dolne partie z łamanego kamienia, górne - z cegły. Całość wieńczy dziewiętnastowieczny krenlaż. Grubość muru wynosi aż 3,4 metra! W murze znajdują się na pierwszej kondygnacji niewielkie okna, a na drugiej zachowało się biforium. Zachował się również kamienny portalik. Wewnątrz znajduje się spiralna klatka schodowa.
Album Romański
