Maleńki kościółek zagubiony wśród świętokrzyskich wzgórz nie ma co prawda wiele do zaoferowania tropicielom romańskich pamiątek, bo tylko użyte wtórnie elementy kamieniarskie, ale sam w sobie jest bardzo urokliwym miejscem. I podobno z jego powstaniem mieli coś wspólnego templariusze...
Kościół był zapewne fundacją rycerską. Postawiona z ciosów piaskowca, jednonawowa, o nieznanym rozwiązaniu prezbiterium. Do dziś zachowały się mury nawy, na ścianie zachodniej - rozglifione okienko. Dwa okienka w ścianie północnej zmieniły kształt w późniejszej przebudowie - zachowały się ich pierwotne ościeża. Na ścianie południowej od razu rzuca się w oczy ozdobny portal o gładkim tympanonie, którego archiwolta wsparta jest na półfilarkach, na których w XVII wieku umieszczono kule. Na górnej ościeży prostokątnego otworu wejściowego znajdujemy ładnie zachowany motyw plecionkowy. Prawy wspornik pod płytą tympanonu został odtworzony po 1945 roku.
Kościół zachował prawie w niezmienionym stanie swój romański kształt, choć dobudowano tu gotycką dzwonnicę (kryjącą jedne z najstarszych dzwonów w Polsce) i kilka różniących się stylem kaplic (kaplica św. Męczenników, kaplica św. Jacka, kaplica św. Walentego). Kościół św. Jakuba jest budowlą ceglaną, budowaną w układzie wendyjskim, z bogatą dekoracją z glazurowanej cegły. Fryzy plecionkowe, obramienia okien i sam przepiękny i jedyny w swoim rodzaju uskokowy, dwudzielny portal, dekorowane są glazurowaną cegłą o ornamentach roślinnych, geometrycznych i plecionkowych.
Fasada kościoła z zachodnim portalem (który pierwotnie był bardziej rozbudowany, ale jego boczne odgałęzienia zostały zamurowane już w średniowieczu) zachowała prawie w całości swój romański charakter. Jedynie umieszczone nad portalem okno zostało późnej znacznie powiększone. Wysilając wzrok (lepiej posłużyć się zoomem w aparacie fotograficznym) można doszukać się tutaj fryzu o motywach roślinnych i zwierzęcych. Wieże kościoła mieszczą trzy poziomy biforiów i zwieńczone są barokowymi hełmami.
Na pierwszy rzut oka widać, że koprzywnicki kościół zbudowany został z romańskich ciosów kamiennych i nosi ślady romańskiej dekoracji kamieniarskiej - łatwo da się rozpoznać fryz ząbkowy, pozostałości po skutych lizenach oraz zachowane lizeny na ścianie zamykającej prezbiterium. Zwraca uwagę piękny (choć nieco uszkodzony) uskokowy portal północny z gładkim tympanonem, rozglifione (aczkolwiek zamurowane) okienka elewacji wschodniej i zamurowana rozeta.
Kościółek Najświętszej Marii Panny pochodzi z początków XIII wieku. Pierwotnie był to jednonawowy kościół zbudowany z ciosów kamiennych, z apsydialnie zamkniętym prezbiterium i emporą. Z jego pierwotnego kształtu zachowało się niewiele - na zewnątrz fragment północnej ściany, z dwoma rozglifionymi okienkami i śladami podziałów - lizen i gzymsu.
Album Romański
