Pierwszy z trzech portali kolegiaty w San Quirico d'Orcia wyłania się niczym nieśmiała piękność zza zakrętu wąskiej uliczki tuż za bramami miasta. Sam kościół jest niewielki, stąd nagromadzenie wysokiej jakości elementów kamieniarskich jest tak intrygujące. To, co przede wszystkim zwraca uwagę, to niezwykłe portale....
Malutkie San Quirico d'Orcia może nie jest tak sławne jak sąsiednie Montalcino, Pienza, czy Montepulciano, ale to jedna z toskańskich perełek. Kościółek Santa Maria Assunta wydaje się, że skromnie przycupnął wśród wąskich uliczek, ale jego lokalizacja jest nieprzypadkowa - zbudowano go w XI wieku przy starym szlaku pielgrzymkowym Via Francigena, prowadzącym z północy do Rzymu.
San Giovanni di Asso - kolejna senna, malutka, ale jakże ciekawa i obdarzona bogatą historią toskańska wioska łącząca w sobie przyjemności ciała i ducha. Mamy tu starożytne relikty archeologiczne, średniowieczny zamek, na przestrzeni wieków kilka kościołów (nie wszystkie istnieją do dzisiaj), kręte uliczki, suszące się w oknach pranie i... trufle. Jest tu też oczywiście kościółek romański, niewielki, skromy i tajemniczy...
La pieve di Corsignano, czyli parafialny kościoł Corsignano, to jedyna pozostałość po rodzinnej miejscowości Piusa II, Corsignano. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z VIII wieku i potwierdzają istnienie w tym miejscu baptysterium. Sam kościół pochodzi najprawdopodobniej z X wieku, a jego obecny kształt zawdzięcza XIII wiecznej przebudowie. Intrygujący jest już sam kształt kościoła, jak i jego zewnętrzne dekoracje...
Kościół św. Prokopa to pozostałość po opactwie benedyktynów, które powstało tu w XII wieku. Zwiedzanie zaczynamy od monumentalnego portalu, skrytego w rodzaju sklepionego przedsionka, który sam w sobie jest kawałkiem solidnej, bogato zdobionej romańskiej architektury.
Czy to Burgundia? A może Włochy? Nie, to Czechy, Tišnov, opcatwo Porta Coeli , "brama niebios" (skojarzenie z portalem jak najbardziej uzasadnione).
Klasztor w Regensburgu zwany "Szkockim klasztorem" został ufundowany w XI wieku. Sprowadzono tu irlandzkich misjonarzy, którzy w średniowieczu nieśli celtyckie odrodzenie chrześcijaństwa całej Europie. Im zawdzięczamy niezwykły zabytek, jakim jest monumentalny portal kościoła św. Jakuba, który można czytać jak księgę, pod warunkiem, że zna się kod, jakim została zapisana.
Klasztor na Fraueninsel, niewielkiej wysepce na bawarskim jeziorze Chimsee, ufundowany został w VIII wieku. Dzisiaj możemy podziwiać romańskie pozostałości wewnątrz kościoła - jak niezwykły portal czy resztki romańskich fresków. Oprócz tego zakosztować spokoju i słodyczy w miejscu, gdzie od ponad tysiąca lat milczące mniszki przyrządzają piwo, miody czy nalewkę...
Jadąc do Niemiec nie mogliśmy się doczekać Bambergu. Dlaczego? To proste, tu znajdziemy naszą pierwszą (jedną z siedmiu) katedrę cesarską, arcydzieło późnego romanizmu. Romanizmu w takiej skali jeszcze nie widzieliśmy i pewnie długo jeszcze nie zobaczymy. Znajdujemy tu dostojne, monumentalne wnętrze, misternie rzeźbione portale oraz niezwykłe rzeźby, w tym słynnego Jeźdźca z Bambergu.
Pozostałości nieistniejącego już opactwa św. Wincentego na Ołbinie są dzisiaj rozrzucone po całym Wrocławiu. Znaleźć je możemy w kościele Marii Magdaleny, gdzie wtórnie wbudowano niezwykły portal oraz w muzeach - Narodowym oraz Architektury. Czy to "tylko" relikty? Przekonajcie się sami...
Album Romański
