Największa atrakcja Strzelna to kolumny międzynawowe. W sumie jest ich 4, ale na największą uwagę zasługują dwie - nazywane kolumnami przywar i cnót. Zawierają one w sumie 18 postaci symbolizujących cnoty i przywary. Symboliczne znaczenie poszczególnych przedstawień jest dzisiaj trudne do odcyfrowania - uwieczniliśmy na zdjęciu m. in. Gniew - nazywany przez nas "złośnicą" - alegorią Gniewu jest tu bowiem kobieta szarpiąca włosy.
Świątynia w całości zbudowana jest z granitu, czemu pewnie zawdzięcza swój nieco toporny urok. Prosto zamknięte prezbiterium sklepione jest sklepieniem krzyżowo żebrowym. Sklepienie kolistej nawy wspiera się na masywnych czterech gurtach. Nagie, granitowe ściany całe szczęście uniknęły tynkowania. Pod posadzką, widać doskonale odkryty grób.
Kolegiata w Kruszwicy to trójnawowa bazylika filarowa z transpetem, z wydzielonym prezbiterium zamkniętym apsydą. Do prezbiterium przylegają dwa pomieszczenie, również zamknięte apsydami. W ramionach transeptu również znajdują się nisze - apsydki, skierowane w stronę wschodnią. Na zachodniej ścianie znajduje się otwarta szeroką arkadą do wnętrza nawy empora. Całość przekryta jest stropem, jedynie przyziemia wież i północna zakrystia sklepione są krzyżowo-żebrowo.
Najciekawszą częścią kościoła jest kamienna, kwadratowa wieża kryjąca jedną z najstarszych klatek schodowych w Polsce. Przyziemie wieży przekryte jest romańskim sklepieniem krzyżowym. Na piętrze wieży znajduje się kwadratowa salka, gdzie w ścianie wschodniej znajduje się orientowana nisza (co jak podaje pan Świechowski świadczy o jej sakralnym charakterze).
Kościół sprawia zaskakujące wrażenie - do granitowego korpusu przyklejone są bowiem dwie ceglane wieże - jakby w trakcie budowy kościoła wynaleziono nowy materiał budowlany. Do wnętrza prowadzi prosty, uskokowy portal o gładkim tympanonie, istnieją tu również nieczynne portaliki północny i południowy. Pięknie prezentują się rozglifione okienka. Nie znajdziemy tutaj rzeźbiarskich dekoracji czy ozdobnej kamieniarki - a wszystko z powodu materiału użytego do budowy kościoła. Ciężko się rzeźbi w granicie...
Album Romański
