Początki kościoła nikną w mrokach historii - pierwszy raz wzmianka o nim pojawia się w XVI wieku, ale najstarsze freski w jego wnętrzu pochodzą z XIV wieku. Cerkiew zawdzięcza swoje wezwanie św. Pareskewie (Petka to jedna z wersji jej imienia) i cechowi rymarzy/siodlarzy, którzy tutaj oddawali cześć Bogu.
To, co w cerkwi Bojana jest najcenniejsze - to freski. Chociaż spełniające wymogi kanonu pisania ikon, charakteryzują się niebywałą ekspresją i indywidualizmem w podejściu do postaci.
Początkowa funkcja tego zbudowanego przez Rzymian budynku nie jest do dzisiaj jasna - swoich zwolenników ma teza, że była to kiedyś część łaźni kaldarium, czego dowodzić ma obecność pod podłogą hypocaustum, czyli rzymskiej wersji ogrzewania podłogowego...
Kościółek św. Klemensa był najprawdopodobniej kościołem zamkowym, przynależnym do książęcego zamku. Największym skarbem kościółka są XII wieczne freski, przedstawiające żywot św. Klemensa, postacie świętych (m.in. św. Wacława i św. Ludmiłę), apostołów, archaniołów i Matkę Boską oraz alegoryczne przedstawienia cnót.
Kościół św. Prokopa to pozostałość po opactwie benedyktynów, które powstało tu w XII wieku. Zwiedzanie zaczynamy od monumentalnego portalu, skrytego w rodzaju sklepionego przedsionka, który sam w sobie jest kawałkiem solidnej, bogato zdobionej romańskiej architektury.
Praski zamek i wzgórze Hradczany to istna kopalnia atrakcji - zamkowe wnętrza, katedra św. Wita, Złota Uliczka.... Ale jest też kościół św. Jerzego. Zamykają się za nami drzwi w różowej, barokowej fasadzie i jesteśmy w cudownym, romańskim wnętrzu, zżerani zazdrością, że na Wawelu nic podobnego się nie uchowało...
Tradycja przypisuje zbudowanie znojemskiego zamku i rotundy nemezis naszej historii - księciu Brzetysławowi I. W XII wieku za panowania księcia Konrada II rotundę przebudowano i ozdobiono freskami o unikatowej wartości.
Miejsce, w które się wybieramy leży trochę na uboczu turystycznych szlaków prowadzących od pałacu Topkapi, przez Błękitny Meczet, Wielki Bazar na modne Beyoğlu. Co nie znaczy, że nie jest to miejsce ciekawe, choć dociera tu tylko ułamek procenta zwiedzających wspaniałości cypla pałacowego. Nas nie mogło tu zabraknąć - w kościele św. Zbawiciela na Chorze znaleźć można najpiękniejsze (może z wyjątkiem tych w kościele Hagia Sophia) bizantyjskie mozaiki w Stambule.
Autor przewodnika zareklamował nam kościół San Giorgio in Velabro jako jeden z najpiękniejszych starych kościołów w Rzymie. Postanowiliśmy to sprawdzić. Kościół z charakterystycznej, rudej rzymskiej cegły stoi na małym placyku w pobliżu Łuku Janusa. Wygląda nieco koślawo, z przekrzywionym portykiem, niewysoką kampanilą i przyklejonym do kościoła po lewej stronie niewielkim łukiem ku czci Septymiusza Sewera i jego rodu. A w środku - same cuda...
Można by zapytać - dlaczego bizantyjska cerkiew (i to z XIV wieku) interesuje miłośników romanizmu, takich jak my? Otóż cerkiew św. Mikołaja w Radowcach to ciekawy przypadek pożenienia architektury Wschodu i Zachodu. Do zbudowania cerkwi zastosowano tutaj romański układ bazylikowy, chociaż zmodyfikowany na potrzeby cerkiewnego podziału przestrzeni wewnątrz kościoła. Dało to niecodzienny, niepodobny do niczego efekt...
Album Romański
